Ina

INA – Industrija nafte d.d. osnovana je 31. decembra 1963. godine, spajanjem Naftaplina Zagreb (preduzeća za istraživanje i proizvodnju nafte i gasa) s rafinerijama nafte u Rijeci i Sisku. Tada se nazivala „Kombinat za naftu i plin Zagreb“, a današnje ime INA – Industrija nafte je odabrano na konkursu i uvedeno 31. decembra 1964. godine.

Rani razvoj i širenje (1964–1990)

  • Krajem 1964. godine unutar INA-e je formirana delatnost Trgovina, a 1966. godine je priključena i Rafinerija Lendava.

  • Tokom 1960-ih i 1970-ih, INA je integrisala značajne kapacitete: rafinerije u Zagrebu, Tvornicu mineralnih đubriva u Kutini, Petronaftu Solin, naftovod Opatovac – Bosanski Brod, Zagreb Inženjering, OKI Zagreb i DINA Omišalj, odnosno petrokemijske pogone.

  • Preradbeni kapacitet porastao je sa početnih 2,2 miliona tona na 15 miliona tona do 1979. godine. Pritom je Rijeka dobila novi pogon u Urinju (1965), a otvorena je i rafinerija u Zagrebu na Žitnjaku (1971).

  • Broj pumpi porastao je sa 195 (1966) na preko 500 tokom 1970-ih.

    1. otvoren je naftovod Omišalj – Sisak, koji je transportovao naftu do kontinentalnih područja (Bosanski Brod, Pančevo, Novi Sad), a INA je bila jedan od glavnih investitora.

  • U periodu od 1980. do 1990. godine, INA je bila najveća kompanija u SFRJ, sa oko 32.000 zaposlenih, i činjela je 10% ekonomije Hrvatske prema ostvarenim prihodima 1990. godine.

  • Najveća proizvodnja nafte i gasa zabeležena je 1988. godine: 5,1 miliona tona nafte i 2,1 milijardu m³ gasa.

Transformacija i privatizacija (1990-te i 2000-te)

  • Nakon sticanja nezavisnosti Hrvatske, INA je 1993. prešla iz državnog preduzeća u akcionarsko društvo.

  • Privatizacija je počela 2003. kada je mađarski MOL postao strateški partner, kupivši 25% + 1 akciju INA-e.

  • U decembru 2006. uvedene su akcije na Zagrebačku i Londonsku berzu, a MOL je do 2008. povećao udeo na 47,15%, dok je država imala oko 44,83%.

  • Spor oko kontrole kompanije između Hrvatske i MOL-a (INA‑MOL slučaj) završio je arbitražom pri UNCITRAL-u, koja je presudila u korist MOL-a.

Savremeni status i delatnosti

  • Headquarters: Zagreb, Hrvatska.

  • Ključna delatnost: istraživanje i proizvodnja nafte i gasa, prerada nafte, distribucija naftnih derivata, maloprodaja.

  • Rafinerije: posluju rafinerije u Rijeci (Urinj) i Sisaku.

  • Maloprodajna mreža: oko 445 pumpi u regionu.

  • Kapitalna ulaganja: Rijeka rafinerija je modernizirana izgradnjom hidrocracking kompleksa, jedinice za vodonik, desulfuration, te planom za Delayed Coking Unit (2014).

  • Molve gas projekat: INA upravlja najvećim gasnim projektom u Hrvatskoj (region Podravine), koji čini 70% ukupne proizvodnje gasa, a između 1980. i 2005. proizveo je 25 milijardi m³ gasa i 8 miliona tona kondenzata.

Aktuelni podaci (finansije i zaposleni)

  • Prema nemačkoj Wikipediji (2022): oko 9.655 zaposlenih, i promet od 35,1 milijarde HRK (~4,7 milijardi €).

  • Prema izveštaju za 2021. godinu: INA grupa imala je 9.751 zaposlenog, dok ih je u samom INA d.d. bilo 3.222. Prihod INA d.d.: 23,366 milijardi HRK (~3,672 milijarde USD), sa neto prihodom od 1,425 milijarde HRK (~224 miliona USD